De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) heeft een roosterpilot uitgevoerd. Het doel: de reispiek in het openbaar vervoer te verminderen. Door het roosterproces anders in te richten, hoefden minder studenten op het eerste uur te starten. Dat leverde positieve resultaten op. Eline Lagendijk, projectleider Duurzaamheid bij de HAN en Arjen van Weert, projectmedewerker bij de Onderwijsaanpak Arnhem en Velp, vertellen meer over de pilot.
Eline legt uit dat zowel studenten én medewerkers veel drukte in het openbaar vervoer tijdens de spitsuren ervaren. “Dat reist onprettig. Het is voor mensen een reden om de auto te pakken in plaats van met het ov te reizen. Vanuit onze duurzaamheidsdoelen willen we graag dat er meer ruimte komt in het ov. Met de pilot keken we naar mogelijkheden om minder studenten het eerste uur te laten starten. Daarmee proberen we de reispiek in het ov te verminderen. Daarnaast merkten we dat vooral de eerste en tweedejaars studenten moeite hadden om op tijd in de lessen te komen tijdens het eerste uur. Jongeren van rond de 17 jaar hebben over het algemeen minder concentratie in de ochtenduren doordat hun hersenen volop in ontwikkeling zijn. Ook dat was een aanleiding om te kijken of later starten voor hen beter werkt.”
Arjen: “De pilot werd uitgevoerd bij de HAN opleidingen Bedrijfskunde en Logistics Management in Arnhem. Voordat we startten met de pilot, onderzochten we hoe studenten reisden. We vroegen hen hoe ze aankeken tegen hun reis, hoe ze reisden en op welk tijdstip ze dat deden. De roosteraars onderzochten waar nog ruimte zat in de planning om het eerste uur minder vol te plannen. Uiteindelijk waren er geen veranderingen aan het curriculum en hoefden er geen extra ruimtes gebruikt te worden. Ook werden studenten een dag in de week vrij gepland. Verassend genoeg was dat minder lastig dan vooraf werd gedacht. Het bleek af en toe lastig om rekening te houden met de topsporters en studenten van deeltijdopleidingen, die vaak na 15:00 uur worden ingepland en daardoor drukte op andere momenten veroorzaken.”
De pilot liep één semester, 10 weken in november en december. Wat waren de uitkomsten? Arjen: “Na de pilot onderzochten we opnieuw hoe de studenten reisden. Echte effecten op het ov konden we niet goed meten, omdat het een relatief kleine pilot is. Wel zagen we een afname van ongeveer 20% van het aantal studenten dat reist in de spits. Een kleine groep, zo’n 5%, gaf aan nog steeds juist liever vroeg te reizen omdat ze dan beter studeren op school. De meeste reacties waren positief. Sommigen merkten een verschuiving naar de avondspits, maar dat werd niet als vervelend ervaren.”
Arjen: “We ontdekten dat het roosterprogramma vaak automatisch de lessen zo vroeg mogelijk in plant. Deze ervaring is gedeeld met andere scholen die hetzelfde roosterprogramma gebruiken. Daarnaast zagen we dat er meer studenten met het ov reisden dan voorheen."
Volgens Eline is het belangrijk om te kijken naar wat kan binnen het huidige systeem en wat daar binnen de mogelijkheden zijn. “Deze pilot laat zien dat met relatief kleine aanpassingen al resultaten geboekt kunnen worden. Wat andere scholen kunnen doen is om te beginnen met het inzichtelijk maken van hoe het ervoor staat tijdens de eerste lesuren en deze informatie gebruiken om aan de slag te gaan met kleine aanpassingen.”
De doelen van de pilot zijn grotendeels bereikt. Hoewel de effecten op het ov lastig meetbaar zijn, zijn er genoeg positieve signalen. Arjen sluit af: “Door de positieve resultaten is besloten om de roosteraanpassingen standaard in te voeren bij deze twee opleidingen. We zijn nu aan het kijken hoe we dit naar andere opleidingen kunnen uitbreiden.”
Meer weten over de onderwijsaanpak Arnhem-Velp? Kijk op de projectpagina of neem contact op met Evelien van Ierssel.
